گزارش فوری خرید؛
FATF، تسهیل رابطه با چین و روسیه یا تشدید تسلط اقتصادی غرب؟
فوری خرید: برخلاف ادعاهای موافقان FATF، تصویب نکردن لوایح مربوط به FATF مانع پیشبرد توافق ایران با روسیه و چین نیست؛ بلکه همکاری راهبردی با این کشورها در جهت دور زدن تحریم ها است.
به گزارش فوری خرید به نقل از مهر، لعیا جنیدی، معاون حقوقی ریاست جمهوری ۲۴ آذر امسال در یک مصاحبه مکتوب با روزنامه ایران اظهار داشت که در نامه ای، رئیس جمهور از رهبر معظم انقلاب در خواست تمدید مهلت بررسی لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلح نظام را داشتند که مقام معظم رهبری با این درخواست موافقت کردند؛ البته بیان این نکته لازم است که در این نامه، ریاست جمهوری علاوه بر درخواست تمدید از رهبری، خواسته دیگری در خصوص سفارش رهبر انقلاب به مجمع در مورد تصویب این لوایح شده بود که ایشان فقط با تمدید مهلت بررسی موافقت کردند. برخی از موافقان FATF موافقت رهبری با بررسی لوایح را مهر تأیید ایشان بر FATF اعلام نمودند که این مساله از اساس نادرست است. پس از موافقت رهبر انقلاب با این درخواست و رسانه ای شدن این نامه، موافقان و مخالفان تصویب این لوایح بار دیگر جلوی یکدیگر صف آرایی کردند. امکان همکاری با روسیه و چین، آری یا خیر؟ یکی از دلیلهای موافقان تصویب FATF توانایی ایران برای کار کردن با بانکهای جهان و تبادلات تجاری بوده و بیان کرده اند که در صورت عدم تصویب این لوایح، روسیه و چین نیز با ایران همکاری و همراهی نخواهند داشت. در همین راستا سید محمدصدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در تاریخ ۱۲ شهریور ۹۹ در گفت گویی با انتخاب گفت: «نیاز است که مجمع به بحث FATF ورود کند ولی متأسفانه این اتفاق رخ نداده است. چونکه تا وقتی این قضایا حل نشود و همکاری بانک ها با ایران فراهم نشود، اجرای قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین معنا نخواهد داشت.» همین طور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در مصاحبه با روزنامه کار و کارگر در تاریخ ۱۳ مهرماه به اظهارات محمد صدر رسمیت بخشیده و گفته است: «عده ای همان زمان مدام می گفتند که FATF فقط مختص به کشورهای غربی است و حال شما به یک نمونه مهم اشاره کردید و نمونه های دیگری هم هست. البته همچنان امیدوارم که پیوستن به دو کنوانسیون باقی مانده در FATF هم هرچه سریع تر تکلیفش معلوم شود تا کشور در این شرایط سخت تحریمی بتواند در اسرع وقت با اجرائی کردن قرارداد ۲۵ ساله با چین و سایر طرف هایی که موظفند در قالب FATF با ما کار کنند، گام های بزرگ تری را بردارد.» این اظهارات در حالی بیان شدند که همکاری ایران با روسیه و چین در جهت دور زدن تحریم ها حساب می شود. این کشورها در دوره قبلی تحریم ها که ایران تحت تحریم های سازمان ملل و ایالات متحده و همین طور از جانب FATF برای اجرای استانداردهای این سازمان تحت فشار بود، به ایران کمک کرده و چین در این دوران به خرید نفت از ایران ادامه داده است. اجرای استانداردهای FATF برخلاف اظهارات بیان شده نه فقط کمکی به رابطه با روسیه و چین نمی کند بلکه آنها را از همکاری با ایران دلسرد کرده و اصرار بر تصویب این لوایح این سیگنال را به روسیه و چین می دهد که ایران هم چنان به همکاری با غرب تمایل بیشتری دارد. تصویب FATF نه فقط کمکی به ایران برای ارتباط برقرار کردن با بانک ها و انجام تراکنش های بین المللی نمی کند بلکه به دنبال شفافیتی که برای غرب از اقتصاد ایران به وجود می آورد موجب می شود تا غربی ها بتوانند بوسیله شناسایی راه های دور زدن تحریم ها توسط ایران، تحریم های اثربخش تری را بر ایران وضع کرده و پازل تحریمی خودرا تکمیل کنند. لزوم همکاری بیشتر با روسیه و چین در دهه های اخیر، چین و روسیه در زمینه های تکنولوژیک راهبردی همچون فناوری فضایی، فناوری اطلاعات، انرژی و صنعتی پیشرفت های شایان توجهی داشته اند. این پیشرفت های صنعتی همراه و موازی با رشد جایگاه مالی و اقتصادی چین در جهان صورت گرفته است؛ بعنوان مثال، بانکهای چینی الان جز ۱۰ بانک برتر جهان هستند. همین طور در نوامبر ۲۰۱۳ اتحادیه اروپا گزارشی را با عنوان اقتصاد جهان در سال ۲۰۳۰ منتشر و در این گزارش بیان کرد که تا سال ۲۰۳۰، چین تقریباً ۲۴.۹ درصد GDP دنیا را در اختیار خواهد داشت، در صورتیکه این رقم برای آمریکا در آن زمان ۱۴.۷ درصد و برای اتحادیه اروپا ۱۵.۵ درصد خواهد بود. نکته قابل توجه این است که نظام جمهوری اسلامی ایران نیز این مساله را دریافته و در همین راستا برای انعقاد یک قرارداد ۲۵ ساله راهبردی با چین تلاش نموده است. این قرارداد نشان از تغییر نقشه کلان اقتصاد ایران و تصمیم نظام برای گرایش بیشتر به شرق دارد. افشای قرارداد ۲۵ ساله با چین و مشخص شدن تمایل ایران به کشورهای شرقی، نگرانی های عمیقی را در میان غربی ها به وجود آورده است. نگرانی اروپا و آمریکا به سبب همکاری بیشتر ایران با روسیه و چین در تاریخ ۲۶ آذر ۹۹ (۱۶ دسامبر)، کمیته روابط خارجی پارلمان انگلستان، گزارشی را با عنوان رابطه ایران و انگلستان منتشر نموده و در آن به موضوعاتی مانند توافق هسته ای، حقوق بشر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و… پرداخته است. در میان موضوعات پرداخته شده، موضوعات چین، روسیه و رابطه آنها با ایران نیز دیده می شود. در این گزارش نقل قولی از دکتر انسی ون انگلند، مدرس ارشد امنیت بین الملل در مؤسسه حقوقی کرنفیلد آورده شده است. دکتر انگلند استدلال کردند که کوشش برای خفه کردن اقتصاد ایران و تغییر سیاسی آن، اشتباهاتی بوده است که ایران را به آغوش روسیه و چین سوق داده است. همین طور بهنام بن طالبلو، عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها، در این گزارش اشاره کرد که روسیه و چین بعنوان بازیگران ضد وضعیت موجود که با سیستم بین المللی تحت رهبری لیبرال خصمانه اند، با قدرت انتخاب ایران راحت هستند. در ادامه این نقل قول ها، الی گرنمایه نایب رییس میز خاورمیانه و شمال آفریقا در شواری روابط خارجی اروپا بیان کرده است که این رویکرد نگاه به شرق، بعنوان قسمتی از ترجیح ایران برای روابط عمیق تر با کشورهای بی علاقه به تغییر رژیم بیان شد، که در نهایت می تواند همکاری اقتصادی با وابستگی سیاسی کمتری را به همراه داشته باشد. نمایندگان پارلمان انگلستان تاکید نمودند که اختلاف در پرداختن به مسئله هسته ای، خصوصاً بین ایالات متحده و سه کشور اروپایی عضو برجام، منافع انگلیس را تامین نکرده است. در عوض، تعامل ایران با غرب را بی انگیزه کرده و فرصتی برای روسیه و چین فراهم نموده است تا دستور کار خودرا در خاورمیانه دنبال کنند. در صورت عدم وجود رهبری قاطع و همکاریهای چندجانبه، این خطر وجود دارد که ایران به روسیه و چین برای کمک اقتصادی که هر یک می توانند با یک قیمت، مسکن اقتصادی عرضه کنند، بیشتر روی بیاورد. باتوجه به سخنان مطرح شده در گزارش پارلمان انگلستان، بنظر می رسد که کشورهای غربی در مورد رابطه جدی ایران با کشورهایی مانند چین و روسیه که از نظر سیاسی و اقتصادی استقلال دارند، نگرانی جدی داشته و اهتمام دارند تا ایران را از انعقاد قراردادهای راهبردی با این کشورها دور کنند. علت نگرانی های غربی ها خروج آمریکا از برجام و به دنبال آن خروج شرکت های اروپایی از ایران به خاطر ترس از تحریم های آمریکا، وابستگی و عدم استقلال اروپا را بیش از پیش نمایان کرد و نشان داد که اروپا نمی تواند در نقش یک بازیگر مستقل در فضای بین الملل ظاهر شده و کنشگری کند. وابستگی که اروپا به آمریکا دارد، سبب شده است تا این قاره سبز عملاً در جهت منافع آمریکا حرکت کرده و منویات ایشان را اجرا کنند. در مقابل روسیه و چین در مقاطع مختلف مانند رأی منفی در جلسه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، رأی منفی به قطعنامه ی آمریکا در جلسه شورای امنیت سازمان ملل در مورد تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران و همین طور مخالف با گنجاندن بند تمدید تحریم های تسلیحاتی تا ۵ سال در برجام، نشان از استقلال سیاسی و اقتصادی روسیه و چین دارد. طبیعتاً همکاریهای چند جانبه با کشورهای دارای استقلال علاوه بر ریسک کمتر نسبت به همکاری با شریکی وابسته، سبب ایجاد امنیت اقتصادی در ایران و ورود سرمایه خارجی به کشور می شود. یکی از اشکالات اساسی که تحریم های آمریکا برای ایران ایجاد کرده است، عدم توانایی این کشور در فروش نفت خود است. بودجه و اقتصاد ایران برپایه نفت بوده و عدم فروش این کالا موجب به وجود آمدن مشکلات اقتصادی در فضای داخل کشور شده است. همکاری راهبردی ایران با روسیه و چین می تواند مشکلات فروش نفت ایران را حل کرده و به سبب نیاز چین به انرژی، ایران می تواند از این فرصت در جهت تامین منافع خود و به دست آوردن یک مسکن اقتصادی استفاده نماید. باتوجه به نگرانی بیش از پیش غرب نسبت به همکاری هرچه بیشتر ایران با روسیه و چین، ایران می تواند از این همکاری بعنوان اهرمی برای امتیازگیری از آمریکا و اروپا استفاده نماید. رشد چین در جنبه های مختلف اقتصادی و سیاسی و استقلال این کشور در امور مذکور، سبب شده است که این کشور بعنوان یکی از اولویت های کشورهای غربی شناخته شود و درصدد مهار آن برآیند. بی اثر شدن تحریم ها و از دست رفتن اهرم فشار بر ایران و همین طور نفوذ ایران در منطقه، همراه با همکاری راهبردی و راهبردی با کشورهایی که در غرب جزو اولویت های امنیت ملی آنها حساب می شوند، پیش آمد مطلوبی برای غربی ها به حساب نمی آید و برای جلوگیری از شکل گیری این همکاری هر اقدامی خواهند کرد. باتوجه به موقعیت خاص ایران در منطقه، همکاری با روسیه و چین می تواند ایران را به کریدور هوایی و زمینی برای تبادلات تجاری کشورهای منطقه تبدیل کند. در سفری که در تاریخ ۲۰ تیر ۱۳۹۷، علی اکبری ولایتی به روسیه برای رساندن پیام رهبر معظم انقلاب به پوتین داشتند، رئیس جمهور روسیه، مطلب کریدور شمال به جنوب ایران را بیان کرد و در خواست گفتگوهای بیشتر در این مورد را داشت. تبدیل شدن ایران به یک کریدور، علاوه بر منافع اقتصادی بوسیله عوارض دریافتی، موجب افزایش نفوذ ایران و تأثیرگذاری بیشتر در مناسبات و وقایع منطقه خواهد شد. مسلماً نفوذ بیش از امروز ایران در منطقه باتوجه به مشکلات و شرایط کشورهای اروپایی و آمریکا در آسیای غربی، می تواند اولویت این مساله و گفت و گو در ارتباط با مسائل منطقه ای با ایران را برای کشورهای غربی دارای اهمیت بیشتری کند. قراردادهای دوجانبه بجای پذیرش قواعد تحریمی باتوجه به موارد مذکور، جمهوری اسلامی ایران باید قراردادهای دو جانبه و چندجانبه راهبردی با کشورهایی نظیر روسیه و چین را بجای پذیرش لوایح تشدید کننده تحریم در اولویت خود قرار دهد. منافع سیاسی و اقتصادی ایران اینطور ایجاب می کند که همکاری بیشتری با این دو کشور داشته باشد. استقلال سیاسی و اقتصادی و ریسک کمتر در تجارت به سبب همین استقلال و همین طور توانایی برای امکان برنامه ریزی های طولانی مدت به سبب هم راستا بودن منافع ایران با روسیه و چین را می توان از دلیلهای ضرورت این همکاری ها برشمرد.
منبع: فوری خرید
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب